Thế giới ảnh qua các kính lọc

Trong thế giới lý tưởng của nhiếp ảnh, mọi thứ đều hoàn hảo. Bầu trời nhiều mây và ánh sáng với đủ màu sắc hoàn hảo. Tuy vậy, trong thực tế lại rất khó để có được một điều kiện chụp lý tưởng như vậy. Kính lọc của máy ảnh ra đời và trở thành một bộ phận cần thiết với nhiều nhà nhiếp ảnh. Kính lọc giúp biến một thế giới không hoàn mỹ thành một thế giới tươi đẹp hơn.

Kính lọc là gì?

Kính lọc là thiết bị có thể gắn vào ống kính của máy ảnh nhằm thu được những hiệu ứng cụ thể, như bầu trời xanh, các tông màu ấm hơn… Trên thị trường hiện có rất nhiều loại và nhãn hiệu, như B+W, Conkin, Hoya, Tifen,... 

Các loại kính lọc.

Kính lọc UV và Skylight

Người ta nói rằng kính lọc UV hoặc Skylight giúp cải thiện độ nét và độ tương phản của bức ảnh, nhưng thực tế thì người viết chưa thấy được sự khác biệt đáng kể nào giữa việc có và không sử dụng loại kính lọc này. Có thể nói: điều mà kính lọc UV/Skylight mang lại cho ống kính của bạn chính là thêm một... lớp bảo vệ cho ống kính, chống trầy xước khi bị vật lạ tác động vào. Chức năng bảo vệ chính là lý do để các nhà nhiếp ảnh luôn gắn thêm kính lọc UV/Skylight cho ống kính của mình.

Lời khuyên: Luôn gắn kính lọc trên ống kính. Bạn không cần tháo kính lọc ra khi sử dụng các ống kính khác, do đây là loại kính lọc không làm thay đổi lượng sáng hay sự cân bằng màu sắc của bức ảnh. Tất cả các kính lọc UV/Skylight đều có thể ren để gắn thêm các kính lọc khác lên đó.

Nếu bạn gắn kính lọc lên ống kính siêu rộng, hãy chọn loại kính lọc siêu mỏng nếu không muốn thấy bốn góc ảnh bị tối. Kính lọc UV siêu mỏng HMC của Hoya là khá phù hợp với lựa chọn này.

Kính lọc trung tính (ND)

Kính lọc trung tính, hay kính lọc ND (Neutral Density), giúp bạn giảm bớt lượng sáng mà không làm thay đổi cân bằng màu sắc (do đó, được gọi là... trung tính).

Có khá nhiều lý do để bạn sử dụng kính lọc này, nhưng lý do chính là để chụp ảnh với tốc độ thấp trong điều kiện nhiều ánh sáng. Kính lọc hữu dụng khi muốn chụp ảnh các thác nước hoặc dòng suối. Bằng cách giảm bớt lượng sáng lọt vào ống kính, bạn có thể chụp với tốc độ màn trập chậm hơn, nhờ đó mà tạo được hiệu ứng chuyển động mờ mềm mại.

Dù có nhiều loại kính lọc ND nhưng loại tiện dụng nhất là kính lọc giảm sáng Genus, cho phép người dùng điều chỉnh mật độ sáng bằng cách xoay chiếc vòng ở phía trước kính lọc. Nếu thường xuyên quay video bằng máy DSLR thì kính lọc ND chính là phụ kiện bạn cần phải có. Nói thẳng ra, đây là kính lọc thiết yếu của các máy quay chuyên nghiệp.

Hiệu ứng của kính lọc trung tính ND

Kính lọc GND

Kính lọc GND đôi khi còn được gọi là kính lọc từng phần (Split Filters) do tác dụng đặc biệt của chúng: chuyển sắc xám từ nhạt đến đậm tùy theo lượng ánh sáng đi vào tại từng vùng trên mặt kính. Vì vậy, những ảnh chụp tại vùng có độ tương phản mạnh như mặt đất - bầu trời thường không bị hiện tượng mất chi tiết hay quá sáng.

Bạn cũng có thể đạt được hiệu ứng tương tự nếu sử dụng máy ảnh số chụp hai ảnh với thời gian phơi sáng khác nhau của cùng một cảnh rồi kết hợp chúng lại, hoặc sử dụng chức năng Linear Gradient trong Photoshop. Tuy nhiên, kỹ thuật này thường không thể sử dụng được nếu cảnh có những vật thể chuyển động hoặc có ánh sáng thay đổi thường xuyên. Bạn cũng có thể thao tác tăng sáng từng phần trên ảnh RAW, nhưng đồng thời cũng tăng luôn cả nhiễu ảnh và các chi tiết giả. 

Hiệu ứng của kính lọc GND

Kính lọc phân cực (Polarized)

Loại kính này cho phép tạo ra bầu trời xanh thẳm với độ tương phản cao và những đám mây sẽ đẹp hơn. Nếu bạn chuẩn bị chụp phong cảnh và yêu thích bầu trời ấn tượng thì đây là kính lọc phải có trong hành trang của mình.

Về cơ bản, có hai loại kính lọc phân cực: tuyến tính, và tròn. Thực tế, hai loại này đều cho cùng một hiệu ứng bầu trời xanh và sâu hơn. Việc lựa chọn kính lọc nào chỉ phụ thuộc vào loại máy ảnh và ống kinh sử dụng.

Ứng dụng thực tế:

- Ngoài việc tạo ra bầu trời trong xanh và loại bỏ phản chiếu khi chụp xuyên qua một lớp kính hoặc nước, kính lọc phân cực còn có tác dụng giảm sáng tương tự như kính ND.

- Hầu hết các kính lọc đều giảm sáng nên cần cân nhắc trước khi sử dụng trong khu vực thiếu sáng.

- Kính lọc phân cực ít, hoặc không hiệu quả, với bầu trời u ám. 

Hiệu ứng của kính lọc phân cực

Kính lọc sắc ấm/sắc lạnh

Kính lọc sắc ấm/sắc lạnh có tác dụng thay đổi cân bằng trắng của ánh sáng đi vào cảm biến ảnh. Loại này có thể sử dụng để sửa chữa hoặc thay thế những thành phần màu giả, như ánh nhợt nhạt của đèn neon hay sắc ấm thái quá của đèn dây tóc. Kể từ khi công nghệ ảnh số ra đời, chúng dần trở nên kém quan trọng do quá trình cân bằng trắng tự động của máy đã đảm nhiệm vai trò đó với độ chính xác cao hơn nhiều. Thậm chí, khi máy ảnh làm việc sai, bạn cũng có thể tác động vào quá trình cân bằng trắng bằng phần mềm xử lý file RAW, hay "filter số" trong Photoshop.

Kính lọc sắc lạnh có các dụng giảm gam màu nóng trên ảnh. Các phần mềm đồ họa như Photoshop cũng có "filter số" dành để tạo ra hiệu ứng này. (Ảnh: Photoshopdaily)

Cực cận (close-up, macro)

Các tên kính  lọc cực cận đã nói rõ công dụng giúp chụp chủ thể ở cự ly rất gần, nên đây là phụ kiện quan trọng cho bạn khi chụp món ăn, sản phẩm macro… Khi sử dụng kính lọc cực cận, bạn có thể lấy nét gần chủ thể hơn. Có nhiều kính lọc cực cận với nhiều khoảng cách lấy nét khác nhau. Hãy thử nghiệm trường sâu của ảnh khi sử dụng kính lọc cực cận, do khi chụp cận, mỗi thay đổi nhỏ cũng làm cho thay đổi độ sâu trường ảnh.

Sử dụng kính lọc đúng cách

• Luôn bảo vệ ống kính của bạn bằng cách luôn gắn kính lọc UV/Skylight vào ống kính.
• Đừng bao giờ sử dụng kính lọc rẻ tiền, do chúng sẽ làm giảm chất lượng ảnh (điều này càng vô lý khi bạn đã đầu tư một ống kính đắt tiền).
• Cần sử dụng kính lọc một cách khôn ngoan. Không phải tình huống nào cũng đòi hỏi sử dụng kính lọc.
• Luôn bảo quản kính lọc thật tốt, đừng để bụi bám vào chúng khi sử dụng. Cất kính lọc ở nơi khô ráo, thoáng mát.

CA-AN(theo Canon PhotoYou)